Bán xuyên khung
Bán xuyên khung 200 nghìn/kg
Quý khách có nhu cầu xin liên hệ:
PHÒNG KHÁM CHUYÊN KHOA Y HỌC CỔ TRUYỀN NHÂN TÂM.
Phụ trách chuyên môn Bác sĩ Nguyễn Thị Thúy Nga.
Địa chỉ: Số nhà 133 ngõ 106 Hoàng Ngân – Trung Hòa – Cầu Giấy – Hà Nôi.
Điện thoại: 0904050042; 0978996997
Cây xuyên khung
Xuyên khung
Xuyên khung được Đông y xem như một loại thảo dược quý có tác dụng chữa hậu sản, phong nhiệt, đau đầu, xuất huyết tử cung, hoa mắt, chóng mặt… Liều dùng 4 – 8g một ngày duới dạng sắc uống hoặc tán bột làm hoàn.
Tên khác: Dược cần, khung cùng, mã hàm cung, phủ khung, tây khung, hương thảo, xà ty thảo, giải mạc gia
Tên khoa học: Ligusticum striatum
Họ: Hoa tán (Apiaceae)
Mô tả về cây xuyên khung
Đặc điểm cây thuốc
Xuyên khung là cây thân thảo có chiều cao chỉ khoảng 30 – 120cm, sống lâu năm
Thân đơn, ít khi đâm cành, toàn thân không có lông, phần gốc có lớp màng dạng sợi bao bọc, bảo vệ bên ngoài. Thân cây mọc thẳng, bên trong ruột là một lỗ rỗng. Bên ngoài thân có nhiều đường gân chạy theo chiều dọc
Lá màu xanh, mọc so le, dạng kép lông chim được tạo thành bởi 3 – 5 cặp lá chét. Cuống lá dài từ 9 – 17 cm, đầu dưới ôm vào thân. Dùng tay vò nhẹ thấy lá có mùi thơm.
Hoa thường ra vào tháng 7 – 9 trong năm, chúng mọc thành tán ở ngay đầu cành, có kích thước dao động từ 6 – 7 cm. Cánh hoa hình trứng ngược, màu trắng. Cuống tán dài cỡ 1 cm.
Quả song bế, thuôn dài, hình trứng
Dược liệu
Củ xuyên khung kích cỡ khoảng nắm tay, có vỏ ngoài màu đen vàng, nổi cục xù xì giống như nổi u bướu, hình khối bất định. Bên trong ruột màu vàng trắng, có vằn tròn. Sờ tay thấy chắc, nặng. Ngửi thấy mùi thơm, vị đắng cay, hơi tê nhẹ ở đầu lưỡi.
Phân bố
Cây xuyên khung thường mọc trên các khu vực sườn đồi râm mát trong các khu rừng có độ cao khoảng 1.500-3.700 m so với mực nước biển. Đây là cây bản địa của Trung Quốc, chủ yếu được trồng ở Tây Bắc Vân Nam. Các giống xuyên khung được trồng tại Việt Nam, Ấn Độ hay Nepal là loài di thực.
Ở nước ta, thảo dược này được tìm thấy ở các tỉnh như Hà Giang, Lào Cai, Hưng Yên hay Tam Đảo dạng mọc hoang hoặc được trồng đều có.
Bộ phận dùng
Củ xuyên khung (còn gọi là thân rễ ) là bộ phận được sử dụng làm dược liệu
Thu hái – Sơ chế
Củ xuyên khung thường được thu hoạch vào mùa thu hoặc mùa đông, từ tháng 10 đến tháng 12 hàng năm. Củ mang về cắt bỏ phần cổ sát thân cùng các rễ con. Rửa qua nhiều lần nước cho sạch đất cát. Sau đó phơi/sấy khô thu được dược liệu có tên là xuyên khung.
Bào chế thuốc
Có nhiều cách bào chế xuyên khung như sau:
Lấy củ xuyên khung ngâm trong nước 60 phút. Sau đó tiếp tục ủ kín thêm 12 giờ cho mềm ra. Thái thành những lát mỏng khoảng 1mm, đem phơi vài nắng cho khô.
Thái củ xuyên khung thành những lát mỏng, đem ngâm với rượu theo tỷ lệ 640g : 8 lít rượu. Sao trên lửa nhỏ cho đến khi nguyên liệu hơi chuyển qua màu đen. Để nguội dùng dần.
Ngâm củ xuyên khung trong nước rồi vớt ra, ủ mềm, thái phiến mỏng phơi khô. Để sống hoặc ngâm rượu
Rửa củ xuyên khung cho sạch, sau đó ủ 2 -3 ngày cho mềm, thái lát mỏng 1 – 2 mm, làm khô bằng cách phơi nắng hoặc sấy lửa nhỏ ở nhiệt độ 40 – 50 độ. Khi dùng sao qua cho thơm hoặc tẩm rượu để một đêm rồi sao sơ.
Bảo quản
Để nơi mát mẻ, tránh chỗ ẩm ướt hoặc có ánh nắng
Thành phần hóa học
Phân tích củ xuyên khung, các nhà nghiên cứu tìm thấy nhiều hoạt chất như:
Ancaloid
Protocatechuic acid
Saponin
Chuanxiongzine
1-Hydroxy-1-3-Methoxy-4-hydroxyphenyl ethane
Perlolyrine
Indole
Phytochemistry
Hydroxybenzoic acid
Tetramethylpyrazine
1-5-Hydroxymethyl-2-Furyl-9H-pyrido
Wallichilide
Tetramethylpyrazine
3-Butylidene-7-Hydroxyphthalide
3-Butylidenephthalide
Ligustilide
Tetramethylpyrazine
4-Hydroxy-3-Methoxy styrene
Protocatechuic acid
Coffeic acid…
Vị thuốc xuyên khung
Tính vị
Xuyên khung vị đắng, cay, hơi ngọt, tính ấm
Quy kinh:
Can, Đởm, Tỳ, Tam Tiêu
Tác dụng dược lý và chủ trị
Nghiên cứu cho thấy xuyên khung có tác dụng ức chế đối với một số loại vi khuẩn gây bệnh như thương hàn, vi khuẩn tả hay Shigella sonnei. Điều này cho thấy dược liệu có tính kháng khuẩn, kháng sinh.
Đối với hệ thần kinh, xuyên khung có tác dụng an thần, gây ngủ khi thử nghiệm trên chuột. Ở hệ tim mạch, dược liệu này có tác dụng làm tăng co bóp hoặc giảm nhịp tim ở ếch, cóc, kích thích lưu thông tuần hoàn máu não và làm hạ huyết áp kéo dài do tác dụng của chất Ancaloid.
Ngoài ra xuyên khung còn thể hiện khả năng chống đông máu, làm ngưng tập tiểu cầu và ức chế co bóp tử cung.
Theo Đông y, xuyên khung có tác dụng bổ huyết, nhuận táo, khai uất, khu phong, chỉ thống, nhuận Can, khứ phong. Chủ trị đau đầu, đau khớp, rối loạn kinh nguyệt, đau bụng kinh, căng tức ngực sườn, sản hậu, liệt nửa người do tai biến…
Cách dùng và liều lượng
Dùng độc vị hoặc kết hợp cùng các thảo dược khác sắc uống, làm hoàn. Liều dùng thông thường là 4 – 8g/ngày.
Bài thuốc sử dụng xuyên khung
1. Chữa hậu sản, huyết khối tĩnh mạch
Chuẩn bị 20g xuyên khung, 40g tần quy, 8g giả tô (kinh giới)
Giả tô đem sao đen
Đem tất cả sắc uống mỗi ngày một thang
2. Chữa nhức đầu, phong nhiệt
Dùng 8g trà diệp kết hợp với 4g xuyên khung
Sắc lấy 200ml nước chia 3 lần uống trong ngày
3. Chữa chảy máu tử cung
Chuẩn bị 25g xuyên khung, 30ml rượu trắng, 250ml nước lọc
Đem xuyên khung ngâm với nước và rượu trong 60 phút
Tiềm hỗn hợp trên lửa nhỏ
Chắt nước chia làm 2 lần uống
Sau vài ngày khi đã cầm được máu thì giảm liều xuống và tiếp tục duy trì dùng trong 8 – 12 ngày để trị khỏi bệnh.
4. Chữa đau nửa đầu
+ Cách 1:
Lấy xuyên khung nghiền thành bột mịn, cất vào lọ đậy nắp kín lại dùng dần
Mỗi lần lấy 6g bột hòa với nước sôi và một ít rượu uống
Mỗi ngày dùng 2 – 3 lần
+ Cách 2:
Xuyên khung tán bột
Khi dùng lấy 4 – 6g pha với nước chè, uống ngày 2 lần
5. Điều trị đau nhức toàn thân
Chuẩn bị một thang thuốc gồm xuyên khung, bạc hà mỗi vị 6g; tế tân, cam thảo mỗi vị 4g; phòng phong, kinh giới, bạch chỉ mỗi vị 12g.
Nấu nước uống nhiều lần trong ngày thay cho trà
6. Khắc phục chứng hôi miệng
Lấy 1 nắm xuyên khung nấu nước
Chờ cho nước nguội lấy ngậm và xúc miệng mỗi ngày vài lần
7. Hạ huyết áp, chữa bệnh ở động mạch vành, bệnh tắc mạch máu não
Dùng 10g xuyên khung sắc với 500ml nước trong khoảng 30 phút
Gạn thuốc chia 3 lần uống trong ngày
8. Chữa đau đầu do ảnh hưởng của bệnh cao huyết áp, xơ vữa động mạch hay các vấn đề liên quan đến mạch máu thần kinh
Dùng 12g xuyên khung, 12g củ chóc, 20g bạch biển đậu (sao) sắc lấy nước, bỏ bã
Tiếp tục cho 60g thịt lạc lợn vào hầm chín
Nêm nếm gia vị, dọn ra ăn hết 1 lần
9. Loại bỏ sạch sản dịch sau sinh
Chuẩn bị: 12g xuyên khung, 32g vân quy, 2g cầm kê thiệt thảo, 14 nhân hạt đào, 2g hoắc hương
Nấu tất cả với 1 lít nước uống hết trong ngày
10. Trị đau đầu, đau nhức mình mẩy do ngoại cảm phong tà, đau nhức xương khớp do phong thấp
+ Cách 1:
Dùng xuyên khung và bạch hà mỗi vị 6g; bạch chỉ, kinh giới và phòng phong mỗi vị 12g, cam thảo 4g, khương hoạt 8g; kim bồn thảo 3g tán thành bột
Khi dùng lấy 4g pha chung với nước chè uống
+ Cách 2:
Chuẩn bị xuyên khung và cương tằm mỗi vị 6g, nữ tiết và thạch cao sống mỗi loại 12g
Tán thuốc thành bột pha nước ấm uống hoặc sắc uống giúp giảm đau đầu do phong nhiệt
11. Trị đau tức ngực, đau bụng ở phụ nữ sau sinh
Nguyên liệu cần có gồm: Xuyên khung, mộc hương, tần quy, nhân hạt đào, quế tâm mỗi loại 40g
Tán thành bột mịn bảo quản trong hũ kín
Mỗi lần lấy 4g uống chung với rượu nóng
12. Trị căng tức ngực sườn
+ Cách 1:
Lấy 8 – 10g xuyên khung, mã kế, củ gấu, lục khúc, tiên chi (sao)
Tán thuốc thành bột uống với nước ấm ngày 1 lần
+ Cách 2:
Dùng hồng hoa và xuyên khung mỗi vị 6g, chỉ xác, quy vĩ mỗi vị 10g, hương phụ, đào nhân, thanh bì mỗi vị 8g.
Cho tất cả vào ấm sắc với nửa nước nửa rượu uống 3 – 4 lần trong ngày.
13. Chữa chóng mặt, nhức đầu, đổ nhiều mồ hôi, ngực ứ đàm ẩm
Dùng 640g xuyên khung, 160g thần thảo
Tán 2 vị trên thành bột mịn, trộn chung với mật vo viên hoàn
Mỗi lần uống 8 – 12g cùng nước trà
14. Điều trị bệnh viêm cột sống phì đại, gai gót chân
Lấy xuyên khung tán thành bột
Bỏ thuốc vào trong bọc lót vào khu vực bị bệnh. Trường hợp bị gai gót chân có thể đặt vào trong giày
Qua ngày hôm sau thay thuốc mới
Dùng 5 – 10 ngày liên tục tình trạng đau sẽ được cải thiện
15. Trị sưng đỏ mắt, hạ sốt cho trẻ em
Kết hợp xuyên khung, bạc hà, huyền minh phàn mỗi vị 6g
Nghiền nhỏ, lấy một ít bột thuốc cho trẻ hít vào mũi
16. Chữa đau bụng trong những ngày hành kinh
Dùng 8g xuyên khung, vân quy và bạch thược mỗi vị 10g, thoát hạch nhân và hồng hoa mỗi vị 6g
Sắc uống mỗi ngày 1 thang trong kì hành kinh để giảm cơn đau
17. Làm giảm các triệu chứng bệnh loãng xương
Dùng 100g xuyên khung nghiền thành bột, sao nóng
Bọc thuốc vào một miếng vải đắp vào chỗ bị đau mỗi ngày 3 – 4 lần.
18. Trị u nhọt
Xuyên khung nghiền thành bột mịn trộn với cam phấn và một ít dầu mè
Thoa hỗn hợp vào khu vực bị mụn nhọt giúp giảm sưng đau
19. Điều trị rối loạn kinh nguyệt, sót nhau thai
Lấy 10g xuyên khung, 15g dã thiên ma, 10g đương quy, 10g dư dung, 8g sung úy tử.
Nấu nước uống hàng ngày
20. Trị chứng chóng mặt, hoa mắt
Dùng xuyên khung và hòe tử mỗi vị 31g
Đem cả 2 nghiền nhỏ. Mỗi lần lấy 9g uống chung với nước trà
21. Trị đau đầu ở phụ nữ sau sinh
Dùng 6g xuyên khung, 6g thiên thai ô dược
Nghiền bột, uống chung với nước ép từ cây hành
22. Hỗ trợ điều trị bệnh tai biến mạch máu não
Chuẩn bị các vị gồm: Xuyên khung, mộc bản thảo, đương quy, địa hoàng, thoát hạch anh nhi, hồng hoa, chỉ xác, trúc diệp sài hồ, phù hổ, cỏ xước, cam thảo. Dùng với số lượng bằng nhau
Tán các vị trên thành bột mịn
Khi dùng lấy 1-1,5g uống với nước lọc
23. Trị phong thấp gây viêm khớp, sốt, đau nhức xương khớp, ớn lạnh trong người
Dùng ngưu tất, xuyên khung và bạch chỉ mỗi vị 12g, hoàng đằng 8g
Đem tất cả nấu nước uống trong ngày.
24. Trị nôn ói, ứ nước ở bụng, hông sườn trướng
Dùng 40g xuyên khung và 40g tam lăng
Tán thuốc thành bột. Khi dùng lấy 8g uống cùng nước sắc thông bạch
25. Chữa đau ngực
Dùng 1 củ xuyên khung có kích thước lớn đem sấy với rượu
Tùy theo thời gian mắc bệnh mà dùng liều lượng phù hợp. Thông thương người bệnh 1 năm sẽ dùng 1 củ, 2 năm thì cộng thêm 1 củ và cứ như vậy tăng dần theo số năm bị bệnh.
26. Chữa tổn thương thai khí, thai chất lưu, cấm khẩu, ra máu dơ ở phụ nữ mang thai 5 – 7 tháng
Dùng 160g xuyên khung và 240g vân quy
Tán thành bột, uống mỗi lần 8g x 3 lần/ngày
27. Chữa đau thần kinh tam thoa
Chuẩn bị 30g xuyên khung, 8g tần quy, 8g huyết căn, 8g bạch thược, 8g bắc sài hồ, 8g đỗ phụ, 8g bạch chỉ, 8g đỗ bá, 8g thuyền thoái, 8g hàn hán
Sắc uống ngày 1 thang
